Chúng ta nên nói chuyện với con cái như thế nào về tiền bạc, câu trả lời và cách làm của cha mẹ sẽ quyết định cuộc đời của đứa trẻ.
01
Một nhà sáng tạo nội dung trên mạng xã hội người nước ngoài có biệt danh là Qiu Ci từng chia sẻ một câu chuyện như này:
Một hôm, con trai của cô ấy sau khi tham dự một bữa tiệc sinh nhật của bạn về, đã hỏi mẹ với giọng buồn bã:
"Mẹ ơi, có phải nhà mình rất nghèo hay không?
Tivi nhà bạn ấy to hơn nhà mình, nhà cũng đẹp hơn nhà mình.
Hôm nay sinh nhật, bạn ấy được mẹ tặng cho một đôi giày thể thao rất ngầu.
Bạn ấy nói với bọn con rằng đó là đôi Nike phiên bản giới hạn có giá hơn chục triệu đồng, còn con thì vẫn phải đi lại giày của anh."
Qiu Ci nghe xong đã trả lời con trai như này:
"Con trai, nhà mình không nghèo, nhưng tiền của gia đình mình luôn được tiêu đúng chỗ.
Mẹ không đổi tivi là bởi vì mẹ không mong con suốt ngày chỉ xem tivi, mẹ muốn con tập trung cho việc học.
Mẹ không mua một ngôi nhà mới to hơn vì ngôi nhà này vừa đủ rộng để đem lại cảm giác ấm áp cho gia đình 4 người nhà mình.
Đợi sau này con lớn lên, gia đình mình có thêm nhiều thành viên mới, khi ấy, chúng ta sẽ cần đổi sang một ngôi nhà lớn hơn.
Mẹ không mua giày Nike cho con, bởi lẽ hãng giày không quan trọng, quan trọng là nó có vừa chân, có thoải mái với con hay không, tại sao chúng ta không tiết kiệm số tiền để mua những đôi giày đắt đỏ như vậy làm tiền đóng tiền học phí học đại học sau này, phải không?"
Cậu con trai nghe xong, khuôn mặt trở nên tươi sáng hơn, vui vẻ nói với mẹ:
"Thì ra nhà chúng ta không nghèo, chúng ta chỉ là phải tiêu tiền sao cho xứng đáng!"
Câu trả lời của bà mẹ này có thể được ví như một câu trả lời "sách giáo khoa".
Trước hết, hãy đi thẳng vào vấn đề, hãy nói với trẻ rằng "gia đình không nghèo" để giảm bớt gánh nặng tư tưởng cho trẻ.
Sau đó, giải thích cho con cái hiểu về sự cân nhắc của cha mẹ đằng sau mỗi câu hỏi của con, và mang đến một "quan điểm và tiêu tiền" tích cực hơn.
Cuối cùng, hãy giáo dục cho trẻ biết rằng, những thứ vật chất bên ngoài, phù hợp với mình là đủ, nếu trẻ thực sự thích thì phải tự mình cố gắng để có được.
Trong thế giới vật chất mà mọi người đang sống hiện nay, "phương pháp nuôi dạy con cái theo kiểu nghèo" và "phương pháp nuôi dạy con cái theo kiểu giàu" luôn được thảo luận rộng rãi.
Chúng ta nên nói chuyện với con cái như thế nào về tiền bạc, câu trả lời và cách làm của cha mẹ sẽ quyết định cuộc đời của đứa trẻ.
(Ảnh minh họa)
02
Cách đây không lâu, mạng xã hội Trung Quốc trở nên sôi nổi với đoạn tin tức có tiêu đề "3 mẹ con ăn Haidilao với 27 tệ" (khoảng 92 ngàn đồng).
Một người mẹ đưa hai con tới nhà hàng có "chất lượng dịch vụ nổi tiếng" để ăn lẩu, tới nơi, người mẹ gọi nồi lẩu 4 ngăn đều là nước trong, nửa phần mỳ, một quả trứng và một bát cơm.
Lượng thức ăn như vậy, một người ăn chưa chắc đã no, chưa kể còn có hai em bé đi cùng.
Thấy vậy, nhân viên chủ động tặng 3 mẹ con đồ ăn kèm như quẩy, cà chua, trứng hấp, khi 3 mẹ con sắp ăn xong, họ còn tặng cả hoa quả và đồ chơi cho họ.
Tuy nhiên, người mẹ này không hề hài lòng, ăn uống xong xuôi về vẫn lên bài review nói rằng thái độ phục vụ của nhân viên ở đây không tốt.
Nhấp vào tranh cá nhân của người mẹ này, nhiều người phát hiện ra rằng hóa ra đây không phải lần đầu của cô ấy.
Cô ấy cũng đã từng cho con tới Starbuck và để con ăn phần kem sữa miễn phí dành cho thú cưng! (Một vài chi nhánh Starbucks tại Trung Quốc có triển khai chương trình tặng 1 phần nước miễn phí cho khách hàng mang theo thú cưng theo, và còn tặng cho thú cưng 1 ly kem sữa.)
Trên thực tế, mức độ tiêu dùng là quyền của mỗi người tiêu dùng, và chúng ta không có quyền phán xét.
Nhưng dưới góc độ tác động tâm lý của trẻ, cách tiếp cận như vậy thực sự không phù hợp.
Haidilao không phải là một nơi tiêu dùng quá đắt đỏ tại Trung Quốc, nếu thực sự muốn ăn và nghĩ rằng nó đắt tiền, chúng ta hoàn toàn có thể tiết kiệm thêm rồi gọi thêm hai món nữa để cho con ăn một cách vui vẻ.
Hoặc nếu thực sự không đủ tiền, chúng ta cũng có thể ra chợ mua một ít nguyên liệu và có một bữa ăn no nê ở nhà.
Ít nhất có thể để lại một số kỷ niệm đẹp trong hồi ức của con cái.
Chúng sẽ nhớ rằng gia đình có thể không giàu có khi chúng còn nhỏ, nhưng chúng thực sự hạnh phúc khi được đến Haidilao một lần.
Thay vì chỉ nhớ đến sự ngượng ngùng và xấu hổ, còn có cả sự cảm thông của người khác.
Tiết kiệm tiền không phải là điều xấu, nhưng hãy dạy cho trẻ tính về lòng tự tôn, về cái gọi là "đói cho sạch, rách cho thơm" ngay từ khi còn nhỏ, để chúng tự tin và không nhút nhát khi đứng trước đám đông.
Sự ảnh hưởng đến cuộc sống sau này của đứa trẻ còn lớn hơn nhiều so với số tiền ít ỏi mà bạn tiết kiệm được bây giờ.
Nghèo về kinh tế không đáng sợ, điều đáng sợ là sự thiếu thốn, tự ti do nghèo về tinh thần mang lại, nó có thể ảnh hưởng đến tuổi thơ, thậm chí cả cuộc đời của con trẻ.
03
Tôi có một người bạn, bố cô ấy không đi làm, còn mẹ là một nhân viên văn phòng bình thường.
Cô được thấm nhuần quan niệm "con nhà không giàu có" từ nhỏ nên rất ngoan ngoãn và hiểu chuyển.
Cô ấy rất tiết kiệm và giản dị trong cuộc sống, bạn bè cùng lớp thỉnh thoảng gọi trà sữa, ăn thịt nướng hay gì đó, nhưng cô ấy không bao giờ ăn chúng.
Cô ấy chăm chỉ học tập và trúng tuyển vào một trường đại học tốt trong nước, khi tốt nghiệp năm cuối, cô đã thẳng tay từ bỏ cơ hội học sau đại học và chọn con đường đi làm kiếm tiền với mong muốn giảm bớt gánh nặng cho gia đình.
Việc không đi học cao học luôn là một nỗi tiếc nuối trong lòng cô.
Cho đến hai năm sau khi bắt đầu làm việc, cô ấy tình cờ nói với gia đình rằng cô đã từ bỏ việc học lên tiếp sau khi tốt nghiệp đại học.
Mẹ cô ấy lúc đó vô cùng bất ngờ và trách cô sao lại giấu giếm, vì gia đình hoàn toàn có đủ điều kiện để cô ấy tiếp tục đi học.
Lúc đó cô mới nhận ra rằng gia đình mình không hề nghèo, thậm chí có thể gọi là một gia đình khá giả.
Bố cô ấy không hề thất nghiệp, ông chỉ ở nhà nhưng thực ra là đang đầu tư vào chứng khoán, sở hữu trong tay vài bất động sản, nguồn thu nhập chính là thu tiền thuê nhà.
Bao nhiêu năm nay, cha mẹ đều nhấn mạnh rằng "nhà không có tiền", chỉ vì cha mẹ muốn cô ngoan ngoãn.
Ý định là tốt, trên thực tế, nó đã làm thay đổi quỹ đạo cuộc đời của cô bạn.
Nó cũng khiến cô ấy nảy sinh mặc cảm tự ti và luôn rất nghe lời ngay từ khi còn nhỏ, thường xuyên lo lắng và không vui.
Ở nhiều gia đình, nhiều trẻ em không biết hoàn cảnh kinh tế của gia đình, và các bậc cha mẹ thường nhấn mạnh:
"Bố mẹ kiếm tiền rất khó khăn, nhưng tất cả là vì con, con nhất định phải thật giỏi giang."
"Gia đình mình sau này phụ thuộc vào con hết đấy, con phải học tập chăm chỉ, chăm chỉ làm việc để thay đổi gia đình này."
"Điều kiện của gia đình nhà ta không tốt, con không thể so sánh với các bạn học khác" ...
Một câu nói tưởng chừng như rất đơn giản trong mắt phụ huynh, nhưng trong trái tim nhạy cảm của trẻ thơ, nó có thể đã gieo cho chúng mầm mống của sự tự ti.
Trong mỗi một hành động của cha mẹ ẩn giấu tương lai của một đứa trẻ.
Truyền cho trẻ những giá trị và lối sống đúng đắn quan trọng hơn bất cứ điều gì khác.
Giáo dục theo kiểu "nhà ta nghèo lắm" có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, đồng thời cũng ảnh hưởng đến khả năng tìm kiếm hạnh phúc và sự tự tin của trẻ.
04
Giáo viên dinh dưỡng của Trung Quốc, Fan Zhihong đã từng đăng một bài viết như này lên trang cá nhân của mình.
"Nhìn thấy một đứa trẻ đang khóc trong siêu thị và muốn ăn dâu tây, nhưng dâu tây có giá 40 nhân dân tệ nửa cân, người bà không muốn mua vì nó quá đắt."
Cô ấy đề nghị rằng, 40 tệ là đắt, nhưng bạn có thể chỉ mua 10 tệ để bé ăn thử xem sao.
Thay vì luôn nói: "Những gia đình như chúng ta làm sao mà mua được những đồ như này", tốt hơn hết bạn nên từ bỏ những đồ ăn uống không lành mạnh bên ngoài hoặc ít mua những thứ vô dụng lại.
Số tiền bạn tiết kiệm được thỉnh thoảng có thể dùng để mua trái cây chất lượng cao, tốt cho sức khỏe thể chất và tinh thần của con bạn.
Nhiều tiền có cách tiêu của nhiều tiền, ít tiền có cách mua của ít tiền.
Đôi khi, thứ trẻ ham không phải là vật chất mà chỉ là muốn được quan tâm, được coi trọng và được yêu thương một cách dịu dàng hơn.
Cha mẹ thông minh không bao giờ khóc lóc bảo con rằng gia đình mình rất nghèo, họ biết giáo dục con cái một cách vừa đủ, và biết để ý tới sức khỏe tinh thần của con.
Cũng giống như gia đình tôi, khi tôi còn nhỏ, điều kiện gia đình rất nghèo nàn, nhưng bố mẹ không bao giờ nói rằng nhà mình nghèo nàn lắm trước mặt chúng tôi.
Thay vào đó, họ kiên nhẫn nói đi nói lại với chúng tôi rằng: "Đừng so sánh mình với người khác, chỉ cần gia đình chúng ta bình yên, hạnh phúc là đủ".
Tôi luôn nhớ khi tôi còn nhỏ, có một lần bố đi làm trên thành phố, và đó là lần đầu tiên mua KFC về nhà.
Bố chỉ mua hai cái bánh burger và một túi khoai tây chiên cho tôi và em trai ăn.
Thành thật mà nói, tôi không thực sự nhớ hương vị lúc đó. Tôi chỉ nhớ rằng tôi và em mình đã rất hạnh phúc khi được ăn chúng vào buổi tối ngày hôm đó.
Bố mẹ ở bên cười rất hạnh phúc và nói rằng nếu hai anh em ngoan ngoãn, lần sau bố mẹ sẽ lại mua cho ăn.
Dù nhiều năm sau, burger không còn là thứ quá hiếm có nữa, nhưng mỗi khi nghĩ về lần đầu tiên được ăn burger, tôi vẫn thấy rất vui, và luôn nghĩ rằng mình là một đứa trẻ được lớn lên trong tình yêu thương.
Triết gia người Đức Karl Theodor Jaspers trong cuốn sách của mình có tên "Thế nào là giáo dục" (tạm dịch) có viết:
"Bản chất của giáo dục có nghĩa là cây này làm rung cây khác, đám mây này đẩy đám mây khác, và một linh hồn đánh thức một linh hồn khác."
Cha mẹ thực sự thông minh sẽ cho con một tuổi thơ hạnh phúc để mỗi khi nghĩ lại, con sẽ cảm thấy được chữa lành.
05
Nhà văn Li Xue đã đề cập đến một "khái niệm tiêu dùng" trong giáo dục cha mẹ - con cái trong một cuốn sách của mình:
Nếu có thể đáp ứng được cho con, hãy cố gắng đáp ứng.
Nếu bạn không thể đáp ứng, hoặc không muốn đáp ứng, bạn có thể từ chối, nhưng đừng mở miệng là ra là nói chúng con nhà lính tính nhà quan, ích kỷ hay thiếu hiểu biết.
Hãy thành thật về tình hình tài chính của gia đình và cố gắng hết sức để đáp ứng những yêu cầu không quá đáng của con.
Đây không phải là nuông chiều, mà là khi đứa trẻ chưa thể thích nghi và đối mặt với thực tế, bạn cung cấp cho chúng một mảnh đất để chúng lớn lên, trau dồi sự tự tin và lòng tự trọng.
Khi lớn lên, chúng sẽ có khả năng đi kiểm nghiệm thực tế, có thể phân biệt giữa thực tế và trí tưởng tượng, giữa bên trong và bên ngoài.
Tôi nghĩ rằng là cha mẹ, việc nuôi dạy con cái không phụ thuộc vào việc chúng sẽ kiếm được bao nhiêu tiền hay chúng có địa vị xã hội cao ra sao, thay vào đó, hãy dạy chúng rằng khi đối mặt với cuộc sống, chúng không nên so sánh bản thân một cách mù quáng, đừng quá kiêu ngạo và cũng không cần quá rụt rè, tự ti và nhút nhát.
Điều kiện vật chất không phải là tiêu chí duy nhất để đo lường sự thành công hay thất bại của một người, quan trọng nhất là nhân cách.
Nuôi con kiểu nghèo hay kiểu giàu không phải là sự lựa chọn duy nhất của một gia đình trong nuôi dạy con cái, tình yêu thương, sự đồng hành và sự động viên, đó mới là tất cả.
Mỗi bậc cha mẹ nên nói với con mình:
Dù điều kiện kinh tế như thế nào, chỉ cần cả nhà sum vầy, yêu thương nhau, và bình an, đó chính là hạnh phúc.
Dù cuộc sống sau này có ra sao, cha mẹ vẫn sẽ sát cánh, cùng con nỗ lực phấn đấu!
Thiên Vy
