"Vì đã 28 tuổi nên con người ta chắc là không lỳ nữa đâu, Bánh Bò nhỉ?". Nhà có đến 9 anh chị em, mẹ bảo Nhỏ là đứa lỳ nhất trong tất cả những đứa lỳ. Tại sao mẹ lại nói vậy nhỉ? Ừ thì cho đến năm học lớp 6, tức là năm 11 tuổi, Nhỏ mới hiểu tại sao bị nói là lỳ.Thứ nhất, học từ mẫu giáo đến lớp 6, bàn chân Nhỏ chưa hề một lần nào mang dép. Còn nhớ
"Vì đã 28 tuổi nên con người ta chắc là không lỳ nữa đâu, Bánh Bò nhỉ?". Nhà có đến 9 anh chị em, mẹ bảo Nhỏ là đứa lỳ nhất trong tất cả những đứa lỳ. Tại sao mẹ lại nói vậy nhỉ? Ừ thì cho đến năm học lớp 6, tức là năm 11 tuổi, Nhỏ mới hiểu tại sao bị nói là lỳ.
Thứ nhất, học từ mẫu giáo đến lớp 6, bàn chân Nhỏ chưa hề một lần nào mang dép. Còn nhớ hồi mẫu giáo, chính vì không mang dép đi học nên bị cô giáo đánh một cách không thương tiếc, về nhà ngày nào người cũng mang thương tích. Một lần "Vú" (mẹ) bắt mang dép, đi tới trường, đôi dép không biết tại sao bị mất, cô giáo hỏi, thế là đánh tiếp. Vú tức quá lôi ra đánh thêm cho vài roi, thế mà miệng vẫn nói "con sẽ không bao giờ mang dép". Vú chịu hết nổi, chỉ biết cầm roi nhìn và nhìn.
Thứ nhì, còn nhớ hồi học lớp bốn, trên đường đi học về, gặp phải chú chó hoang nằm trên bãi cỏ, "chó nhà ai mà xinh" - miệng lẩm bẩm, thế là mang nó về nhà. Vú nhìn thấy rồi hơn 5 lần bắt nó ra ngoài đường cho người ta lượm nhưng ngay sau đó, không chịu thua, Nhỏ lại đúng 5 lần chạy đi ẵm nó về nhà tiếp. Nó tè đầy ra giường, sân và bếp, Vú tức quá lôi ra đánh Nhỏ thêm một trận, đánh đến roi thứ 5 thì con chó bỗng chạy đến cắn vào tay Vú làm Vú té xuống sàn nhà, thế là từ hôm đó nó được phép ở lại bên Nhỏ.
Thứ ba, Nhỏ thích nhất ăn bánh bò. Ngày nào Vú đi chợ, đồ ăn Vú mua về nào là mỳ, hủ tiếu, bò kho Nhỏ đều ngồi ngó, một lát sau lén lút chạy xuống chợ mua về hai cái bánh bò xốp, một cái cho Nhỏ, một cái cho con chó nhỏ. Ngày nào, sáng nào "hai đứa" cũng ăn duy nhất món bánh bò, thế mà chó con ăn ngon lành lắm, nó hiểu ý Nhỏ. Thế là cái tên Bánh Bò cũng được ra đời từ đó.
Một lần, vì Bánh Bò bệnh, nó không thèm ăn nữa, thế là một mình Nhỏ phải ngốn hết hai cái bánh bò, kết quả là bị tào tháo rượt, chạy thục mạng. Vú chịu hết nổi, bà lẳng lặng mang Bánh Bò đi xuống nhà ngoại. Vì không thể đi xuống Ngoại nên Nhỏ ngậm ngùi nằm ở nhà tuyệt thực hai ngày. Sau đó bệnh sốt xuất huyết, phải vào viện nằm hơn một tuần. Vú chăm sóc ở bệnh viện, giận quá không thèm nói chuyện với Vú đúng một tuần lễ. Vú mỉm cười: "Thôi đừng giận hờn nữa, mẹ mà không nói chuyện à, hết bệnh về nhà cho Bánh Bò nó mừng". Dù cái mặt bí xị nhưng bụng "mát mẻ" hẳn ra khi nghe Vú nói bằng cái giọng chào thua đó, thật là hạnh phúc lắm luôn.
Thứ tư, lớp năm cận kề, chuẩn bị thi tốt nghiệp chấm dứt thời tiểu học hồn nhiên, nghĩa là sẽ được chính chắn hơn một chút để bước vào trung học cơ sở. Hồi ấy học luyện thi dữ lắm, tuy nổi tiếng là lỳ nhất nhà nhưng Nhỏ học cũng không tệ đâu, lúc nào kết thúc năm học cũng mang phần thưởng về nhà. Kỳ thi cuối khoá tiểu học chỉ còn đúng môn Toán, cái môn mà tụi con nít thời đó như Nhỏ không phải học bài gì nhiều cho lắm, hơn thua nhau ở cái tài tính toán và áp dụng công thức cho đúng mà thôi. Thế mà Vú bắt ở nhà học bài, không cho đi chơi. Tụi con Lé, thằng Me cùng lớp viết thư mời họp, hú hí đi trộm táo nhà ông Tàu Lủi. Nhỏ cũng muốn đi nhưng Vú ở ngoài cửa, làm sao mà đi.
Bánh Bò nằm dưới chân, lưỡi liếm liếm, cựa cái đầu vào chân Nhỏ, có vẻ nó cũng muốn đi vì cả tuần rồi lo ôn thi, "hai đứa" đâu có dịp chạy chơi ở ngoài. Một lát sau, nó sủa gâu gâu như muốn chỉ Nhỏ đến một chỗ nào đó. Nhỏ hiểu ý, thò đầu ra ngoài cửa sổ, thấy Vú đã nằm trên giường an giấc nồng, "vậy là có cơ hội lẻn ra ngoài rồi Bánh Bò à", Nhỏ hí hửng. Phụt một cái, ba chân bốn cẳng chạy thẳng qua nhà con Lé, tụi nó hầu như đến đông đủ, thế là "xuất phát".
Cả đội đi hái trộm quả, tuy là không bị bắt, những hậu quả của việc hái trộm đã bị phanh phui và dĩ nhiên đứa nào cũng tròn mắt ra, tay chân run rẩy khi thấy những cây roi trên tay các bà mẹ đứng trước cửa nhà "đợi sẵn". Hóa ra thằng Me nó sợ tội nên khai báo hết danh tánh đồng bọn, ác nhất là nó vu khống Nhỏ cái tội "thống lĩnh" cả đám đi ăn trộm. Vú không chờ lâu, tiến tới gần, thẳng tay quất nguyên cây tre vào mông Nhỏ, đau điếng. Lúc đó, thay vì khóc inh ỏi thì Nhỏ lại phụng phịu, miệng vẫn lải nhải tức tối. Vú thấy vậy tưởng con lỳ, bắt cúi xuống sàn, đập thêm mấy roi gọi là, thế mà Nhỏ vẫn trơ ra, đầu nghĩ ngợi, miệng lí nhí: "Tao nghỉ chơi mày ra luôn, đồ thằng Me", con Bánh Bò khi đó chỉ biết đứng nhìn, mắt nó cụp lại như muốn nói: "Đánh đúng lắm, mày thiệt là lỳ lượm mà".
Thứ 5, kỳ thi cuối lớp 5 tiểu học cũng kết thúc, dù la cà đi chơi và ăn một trận đòn nhừ thân trước ngày thi toán, nhưng thành tích cuối niên học của Nhỏ cũng tốt - khá. Vú mừng rơn khi thấy Nhỏ mang lủng lẳng mớ tập trắng và bằng khen về nhà. Hè về, chế Loan (chị thứ 6) chuẩn bị thi lớp 12, chế học giỏi lắm, ở nhà ngoài anh cả ra, chế là người giỏi nhất. Nhỏ nhớ lúc đó hè buồn, ở nhà cũng không có gì làm, Nhỏ chơi với con Bánh Bò ngoài sân, nghe tiếng con Le ngoài đường: "E, mày đi coi mấy anh chị cấp hai thi cuối cấp không?". Chà, đề nghị nó chưa bao giờ là không hấp dẫn, mới nghe đã khiến tay chân lóng ngóng rồi. Nhìn vô trong nhà thấy Vú ở tuốt nhà bếp, Nhỏ phóng một cái nhanh chân chạy theo ngồi sau xe đạp con Le, Bánh Bò cũng chạy lon ton theo phía sau.
Chà, kỳ thi căng thẳng quá, phụ huynh đứng tuốt ở ngoài, bên trong có một ông giám thị đi qua đi lại phía hành lang, chế Loan ngồi phòng thi số 6. Chính vì quá hiếu kỳ xem người ta thi nên quên mất giờ về nhà. Đồng hồ điểm 12h trưa, Nhỏ chạy thục mạng nhưng không kịp. Vú đã cầm sẵn cái roi ngoài cửa, không thể tránh khỏi trận đòn này. Lần này không hiểu vì sao Vú đánh mạnh thật, Vú đánh không thương tiếc cũng không nương tay.
Vú làm nhỏ bực bội: "Thật ra cái tội ngày đâu có nặng bằng cái tội ăn trộm, sao Vú đánh mạnh và nhiều roi hơn chứ", Nhỏ nói thẳng với Vú. Vú không nói gì lại đánh, Vú hỏi: "Xem mày gan cỡ nào, đi mà không hỏi, ở nhà lo chạy khắp nơi để tìm, tại sao vậy, tại sao con lại lỳ quá vậy hả?". Nhỏ thề là Nhỏ không khóc, Nhỏ "hận" Vú vì Vú cứ đánh Nhỏ hoài, đánh mãi, Nhỏ không khóc để xem Vú làm được gì?. Trong lòng Nhỏ đã suy nghĩ như vậy, Vú thật là ác. Bánh Bò giờ chỉ biết liếm chân Nhỏ, nó chẳng biết làm gì hơn, chắc là nó cũng "quen" rồi với những trận đòn kiểu này.
Thứ 6, cái lỳ cuối cùng trong năm cũng là trong thời còn làm những đứa trẻ và nó cũng là cái lỳ cuối cùng mà Bánh Bò đã không có dịp để chứng kiến nữa. Ngày ấy, Vú chắc thấy có lỗi vì cái trận đòn hôm đó đã quá mạnh tay, Vú bù lại cho Nhỏ bằng một chuyến đi về quê ngoại. Xe lớn sẽ khởi hành vào sáng sớm, vì đường xa, lần đầu tiên trong đời phải xa Bánh Bò, vì là không thể mang nó theo bên mình được nên đành cho nó ở nhà. Hành trang gọn nhẹ xong, Nhỏ buộc nó vào góc giường, rõ ràng dặn nó phải ngoan ngoãn ở nhà vài ngày, không được đi rong. Xe đến, tiếng Vú gọi, Nhỏ chạy nhanh về phía Vú leo lên xe, khi ấy Bánh Bò như hiểu, nó sủa inh lên, rồi phập một cái, sợi dây buộc đứt ra, tiếng xe "két két" cộng tiếng la "í é" của nó làm Nhỏ giật bắn người.
Chiếc xe lớn dừng lại, Nhỏ chạy nhanh xuống dưới, con Bánh Bò đáng thương nằm gọn trong lòng cái bánh xe hơi tròn trịa. "Sao thế, mày sao thế? Sao mắt mày nhắm khít, Bánh bò...", Nhỏ lay lay mà nó vẫn nằm yên bất động. Vú nói: "Nó chết rồi con à". Nhỏ không tin, mắt không rơi một giọt lệ, Nhỏ ngước nhìn Vú, giọng thiều thào: "Ừ thì chắc Bánh Bò nó đi rồi, tại vì nó chạy theo con nên nó đi rồi". Nhỏ ôm xác nó, chạy vội ra cái đĩa bánh bò mới mua ban sáng: "Mày tỉnh dậy mà ăn đi, tao phải làm sao để xin lỗi mày, tao thật là xin lỗi mày", giọng thì thầm, Nhỏ bật khóc.
6h sáng, bọn con Le và thằng Me đã có mặt, tụi nó tay cầm cái nắp nồi cơm, tay cầm cái nồi rồi một cái thùng làm trống dí vô tay Nhỏ cái cây tre nhỏ, "đi chôn xác nó thôi mày", giọng thằng Me nhỏ nhẹ. Chúng tôi khiêng Bánh Bò ra ruộng, hát cho nó nghe bài Cháu lên ba, tiếng trống, tiếng leng keng của xoong, chảo, nồi vang lên, một khúc nhạc buồn. Lớp 6 trung học cơ sở với cái tuổi 12 còn ấu trĩ, Nhỏ nhận ra nỗi buồn khi mất một người bạn thân.
Thực sự mà nói Bánh Bò là người bạn thân đầu tiên của Nhỏ. Dù nó không nói được nhưng nó hiểu được suy nghĩ của Nhỏ, nó cùng chơi, cùng học cùng ăn với Nhỏ. Cho đến bây giờ, dù đã hơn mười năm trôi qua, cái cảm xúc đó vẫn tồn tại một cách nồng nhiệt. Không một sinh vật nào có thể thay thế vị trí là người bạn thân số một của Bánh Bò trong lòng Nhỏ, nó cho thấy rõ ràng: "Tình bạn không chỉ tồn tại giữa người với người, quan trọng là bạn hãy sâu sắc hiểu, hãy sâu sắc nghĩ và cảm nhận mà thôi".
