Trong vòng 3 tháng sau nhiễm Covid -19, có khoảng 42 - 66% bệnh nhân bị ho khan kéo dài, hụt hơi, khó thở.
Theo BS. Nguyễn Thanh Thủy- Bệnh viện Bạch Mai, từ sau Tết Nguyên Đán đến nay, số bệnh nhân mắc Covid-19 tăng lên nhanh. Phần lớn các bệnh nhân được theo dõi điều trị khỏi bệnh, tuy nhiên có rất nhiều bệnh nhân sau khi khỏi Covid-19 có các triệu chứng kéo dài vài tuần tới vài tháng, một số trường hợp để lại di chứng nặng nề.
Anh Nguyễn Hải A. (36 tuổi, Hà Nội) nhiễm Covid-19 từ 12/1/2022 và được xác định khỏi vào ngày 21/1/2022. Trong giai đoạn nhiễm Covid -19 cấp, anh chỉ có biểu hiện nhẹ là chảy dịch mũi và đau mỏi người.
Sau khi khỏi gần 1 tháng, anh xuất hiện hụt hơi khi nói câu dài và cảm thấy khó thở khi đi lại nhanh. Anh đã đến khám tại phòng khám chuyên khoa Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai. Qua thăm khám, chụp phim và đánh giá chức năng hô hấp, anh được chẩn đoán tổn thương phổi kẽ, khả năng liên quan đến Covid-19 có rối loạn thông khí hạn chế.
Ngoài việc được kê thuốc điều trị, anh đã được bác sĩ hướng dẫn tập thở và tập vận động để phục hồi chức năng hô hấp và thể lực. Đối với người trẻ không có triệu chứng khi nhiễm bệnh vẫn có thể mắc hội chứng hậu Covid-19. Vì vậy, việc theo dõi sát các biểu hiện bất thường của bản thân là việc cần thiết, không nên chủ quan.
Nhiều bệnh nhân gặp các triệu chứng khó thở, nói hụt hơi sau khi khỏi Covid-19
Các dấu hiệu hậu Covid-19 thường gặp
PGS.TS.Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, "Hội chứng Covid-19 kéo dài" hay "Hội chứng hậu Covid-19" biểu hiện đa dạng và có thể gặp các triệu chứng ở nhiều cơ quan. Ngoài các triệu chứng hô hấp như ho khan kéo dài, ho khạc đờm, đau họng, hụt hơi, khó thở, đau tức ngực thì người bệnh có thể có biểu hiện về tiêu hóa gồm buồn nôn, nôn, đau thượng vị, rối loạn tiêu hóa; về sức khỏe tâm thần có thể thấy mệt mỏi kéo dài, rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, lo lắng, giảm tập trung, rối loạn cảm xúc; biểu hiện về thần kinh gồm đau đầu, chóng mặt, mất vị giác, mất khứu giác, giảm trí nhớ (sương mù não), …
Một số nghiên cứu khác cũng cho thấy, tình trạng bệnh nhân hậu Covid-19 bị ho khan kéo dài, hụt hơi, khó thở chiếm khoảng 42 - 66% trong vòng 3 tháng sau nhiễm Covid -19. Sau giai đoạn Covid-19 cấp tính thì 25% số bệnh nhân giảm hoạt động thể lực bằng việc khoảng cách đi bộ 6 phút thấp hơn giá trị tham chiếu bình thường. 50-60% bệnh nhân sau nhiễm Covid-19 khi chụp cắt lớp vi tính lồng ngực có tổn thương bất thường. Những tổn thương hay gặp nhất là hình kính mờ, xơ hóa phổi, viêm phổi tổ chức, dày các vách liên tiểu thùy, khí phế thũng...
Ngoài ra, các nhóm triệu chứng bất thường theo chuyên khoa cần được thăm khám và đánh giá về mức độ, đồng thời cần loại trừ các nguyên nhân gây bệnh khác, trước khi kết luận thuộc hội chứng hậu Covid.
Những người có nguy cơ cao mắc hội chứng hậu Covid-19
Những người trên 60 tuổi, có các bệnh lý nền kèm theo như: Tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen, bệnh thận mạn tính, bệnh gan mạn tính, bệnh máu mạn tính, ung thư, suy giảm miễn dịch…,
Người bệnh có chỉ định liệu pháp oxy tại nhà, đặc biệt là nhóm người bệnh nặng phải hỗ trợ thở máy trong thời gian bị nhiễm Covid-19 và những người chưa tiêm đủ liều vắc xin phòng Covid-19 cơ bản.
Bác sĩ Trung tâm Hô hấp thăm khám cho bệnh nhân sau nhiễm Covid-19. Ảnh: BVBM
Dự phòng hậu Covid-19
Theo PGS.TS. Phan Thu Phương, để dự phòng di chứng hậu Covid-19 thì việc đầu tiên quan trọng là tiêm vaccine để phòng nhiễm bệnh.
Thứ hai, khi không may nhiễm bệnh trở thành F0, người bệnh cần tuân thủ khai báo y tế tại địa phương để được quản lý và phân tầng với các mức độ từ không triệu chứng đến mức độ nhẹ, trung bình và nặng. Nếu phát hiện cơ thể có bất cứ dấu hiệu bất thường nào dưới đây cần thông báo tới cơ quan chức năng để xử lý cấp cứu và chuyển viện kịp thời. Cụ thể:
Đối với người lớn: Nhịp thở ≥ 20 lần/phút; SpO2 ≤ 96%; mạch nhanh > 120 nhịp/phút hoặc < 50 nhịp/phút; huyết áp thấp: huyết áp tối đa < 90 mmHg, huyết áp tối thiểu < 60 mmHg (nếu có thể đo); đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu; thay đổi ý thức: lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/mệt lả
Đối với trẻ em: Có dấu hiệu thở bất thường, thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, khò khè, thở rít;...
Thứ ba, khi có bất kỳ bất thường nào về sức khỏe sau khi nhiễm Covid-19, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám hoặc liên hệ nhân viên y tế để được hỗ trợ tư vấn, nhằm phát hiện sớm các di chứng, biến chứng, bệnh lý mắc phải để điều trị kịp thời, hiệu quả.
Nguồn: BV Bạch Mai
