Bắp luộc là món ăn dân dã được nhiều người ưa thích. Những trái bắp vàng, thơm nóng hổi được bán trên khắp các nẻo đường, đặc biệt là vào mùa lạnh. Có lẽ sẽ không có gì đáng nói nếu như những người bán bắp không sử dụng "công nghệ" luộc bắp bằng pin và hóa chất.Tại chợ bắp ngã ba Bầu, ấp Đông, xã Thới Tam
Bắp luộc là món ăn dân dã được nhiều người ưa thích. Những trái bắp vàng, thơm nóng hổi được bán trên khắp các nẻo đường, đặc biệt là vào mùa lạnh. Có lẽ sẽ không có gì đáng nói nếu như những người bán bắp không sử dụng "công nghệ" luộc bắp bằng pin và hóa chất.
Tại chợ bắp ngã ba Bầu, ấp Đông, xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn - TPHCM, vào buổi chiều hằng ngày, hàng trăm phương tiện - từ xe tải nhỏ, xe ba gác đến xe máy… - đến để lấy hàng. Bắp ở đây chỉ bán với giá 700-800 đồng/trái. Khi được thắc mắc về nguồn gốc bắp, một người bán khẳng định: “Đây là hàng Việt Nam chất lượng cao, yên tâm đi!”.
Hẻm bắp luộc
Theo chân một người đàn ông đi xe ba gác lấy hàng tại chợ bắp ngã ba Bầu, chúng tôi đến hẻm bắp luộc ở hẻm 249 Tân Kỳ Tân Quý, quận Tân Phú - TPHCM. Hơn 100 nồi bắp bày ngoài con hẻm nhếch nhác đang sôi sùng sục. Để bắp ngay trên nền đất rồi dùng dao chặt cùi, một phụ nữ cho biết: “Giờ này ít người luộc bắp vì bán buổi chiều và tối không được nhiều. Bình thường, chúng tôi luộc từ 2 giờ để kịp bán buổi sáng”.
Bắp luộc tại hẻm 249 Tân Kỳ Tân Quý, quận Tân Phú - TPHCM.
Hẻm bắp luộc có khoảng 40 hộ dân, sống trong những căn nhà thuê xập xệ. Trời chập choạng tối, hàng chục xe máy, xe ba gác bắt đầu chở bắp về để chuẩn bị luộc hôm sau bán. Thông thường, mỗi hộ lấy khoảng 10 bao bắp/ngày, tổng cộng 500 trái. Với mỗi trái bắp luộc giao cho người bán, họ lời khoảng 500-600 đồng. Như vậy, với công việc luộc bắp, mỗi ngày, một hộ thu nhập 300.000 – 400.000 đồng.
Trong khi trò chuyện, chúng tôi thấy một người đàn ông cho một số chất gì đó vào nồi bắp luộc. Khi chúng tôi ngỏ ý muốn học cách luộc bắp cho thơm ngon, trông bắt mắt, để được lâu; đồng thời cam đoan sẽ tự đi bán tại một địa bàn khác “không đụng hàng”, ông ta chần chừ một lúc rồi chỉ tay vào những hũ để lổn ngổn bên cạnh, nói ngắn gọn: “Thì cứ luộc với muối diêm, đường hóa học...”.
Trong khi đó, những người bán bắp luộc trên đường Quang Trung, quận Gò Vấp - TPHCM còn có một “bí kíp” để bắp mềm hơn, nhanh chín hơn. Đó là luộc bắp chung với... pin!
“Bí quyết” đáng ngại
Tại chợ Kim Biên, quận 5 - TPHCM, khi chúng tôi hỏi mua loại hóa chất dùng để luộc bắp nhanh mềm và lâu ôi thiu, người bán đưa ra một bọc màu trắng không nhãn mác, không hạn sử dụng, không nơi sản xuất và giới thiệu là muối diêm, giá 110.000 đồng/kg.
“Những người luộc bắp đều dùng muối diêm để tiết kiệm thời gian, chỉ cần khoảng 2 muỗng cà phê cho một nồi 200 trái. Tuy nhiên, muốn bắp càng lâu ôi thiu thì bí quyết là phải cho càng nhiều muối diêm vào. Bắp bán không hết hôm nay có thể để bữa sau hấp lại, trông vẫn tươi mới, thơm ngọt” - người bán hàng quả quyết.
Những người bán hóa chất ở chợ Kim Biên cho biết loại đường hóa học mà người luộc bắp thường mua sử dụng là Tang Jing của Trung Quốc, có cánh to gần bằng hạt đậu xanh, độ ngọt gấp 500 lần đường cát bình thường, giá khoảng 90.000 đồng/kg. Theo tìm hiểu của chúng tôi, loại đường hóa học này không có trong danh mục các loại phụ gia thực phẩm được Bộ Y tế cho phép lưu hành tại Việt Nam, vì có thể gây ra ung thư gan, ung thư phổi, dị dạng bào thai, ảnh hưởng đến các yếu tố di truyền...
"Tôi hối hận vì luộc bắp bằng pin"
Đó là lời thú tội của một bà bán bắp luộc ở quận 8 (TP.HCM), sau hai năm luộc bắp với những cục pin.
Theo lời kể của một người được bà bán bắp tâm sự, suốt hai năm qua, ngày nào bà cũng cho những cục pin vào nồi bắp của mình để luộc chung. Giờ thì bà bán bắp không còn ở cái đất Sài Gòn hoa lệ để kiếm cơm nữa. Vì lương tâm cắn rứt, bà đã “gác kiếm”, về quê (Thanh Hóa) để lương tâm bớt cắn rứt những ngày còn lại của cuộc đời.
Trước giờ, Ba Xàm vẫn được vợ mua cho một vài trái bắp khi bả đi chợ. Nhưng từ khi nghe cái việc luộc bắp bằng pin, tôi không dám động đến trái bắp nào của những người bán dạo nữa. Có thèm thì kêu vợ mua bắp sống về tự luộc ăn cho chắc cú.
Ngoài bắp, pin còn được sử dụng để luộc bánh chưng. Sở dĩ pin được sử dụng để luộc bắp hay bánh chưng (chưa biết còn cái gì bị luộc chung nữa) bởi môi trường chính của pin là kiềm. Chính chất kiềm là dung môi khiến hợp chất tạo màu của lá dong được xanh hơn, tinh bột hấp thụ nước tốt hơn nên bánh mau chín hơn. Tuy nhiên, trong pin có chì rất độc hại.
Còn đối với bắp, khi được luộc chung với pin, hạt bắp sẽ nhanh chính hơn, nhanh mềm hơn. Với chiêu này, người bán bắp sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí than, củi cũng như thời gian hơn. Với bánh chưng, chúng ta có thể quan sát kỹ chiếc bánh để phát hiện liệu chiếc bánh có bị luộc chung với pin hay không. Nếu có ánh tím thì nhiều khả năng bị luộc bằng pin.
Các chuyên gia khuyến cáo, người tiêu dùng không nên chọn những chiếc bánh có màu xanh mướt bất thường. Lá dong khi luộc bằng phương pháp truyền thống (qua 8 - 10 tiếng đun) thường có màu ngả vàng. Tuy nhiên, khuyến cáo cho việc phát hiện bắp luộc với pin thì chưa có, tuy nhiên Ba Xam nghĩ, nó cũng tương tư như bánh chưng. Rất có thể, khi luộc chung với pin, vỏ trái bắp sẽ xanh hơn thay vì có màu vàng?
Nếu đã bóc vỏ ra thì bó tay. Thành ra, tốt nhất là mua về nhà tự luộc nếu thèm bắp. Đây là việc Ba Xàm nghe được từ một người bạn. Ba Xàm chưa có cơ hội xác minh, nhưng cứ mạo muội viết ra đây để các bạn mê bắp luộc tham khảo. Hy vọng là không có cái việc vô lương tâm này xảy ra. Cũng chẳng biết đâu được vì hầu hết những người bán bắp luộc dạo đều nghèo khó cả.
Nhìn những trái bắp tươi ngon thì ai biết được chúng có được luộc bằng pin hay không
Coi chừng rước bệnh
PGS-TS Phan Thị Sửu, Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật an toàn vệ sinh thực phẩm - Hội Khoa học Kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam, khẳng định pin là thứ không được phép dùng trong sản xuất và chế biến bất cứ loại thực phẩm nào, nhất là lại cho trực tiếp vào nồi để luộc bắp với mục đích nhanh nhừ. Pin chủ yếu chứa các kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadmium… nên đặc biệt độc hại đối với não, thận, hệ thống tiêu hóa, sinh sản của con người. Dù ở hàm lượng nhiều hay ít, người sản xuất thực phẩm tuyệt đối không được cho pin vào vì nó sẽ gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.
Theo bà Sửu, muối diêm dù là hóa chất được phép sử dụng trong thực phẩm nhưng các nhà khoa học luôn khuyến cáo về tính độc hại của nó nếu dùng quá liều. “Khi cho phép sử dụng, các nhà khoa học đã đưa ra ra những khuyến cáo cụ thể về hàm lượng. Tuy nhiên, những người luộc bắp chắc chắn không thể biết được tỉ lệ như thế nào là an toàn cho sức khỏe. Với muối diêm, nếu dùng quá giới hạn cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, chuyển hóa thành chất gây ung thư, nhất là ung thư gan, dạ dày” - bà Sửu cho biết.
Theo Người lao động
